EV USULÜ MONTESSORİ MATERYALLERİ:)

 

 

 

 

   

Montessori Eğitimi Nedir?

Dr. Maria Montessori tarafından geliştirilen “Montessori Eğitim Metodu”, doğumdan ergenlik dönemine kadar çocuklar üzerinde yapılan bilimsel gözlem ve araştırmalara dayalı, çocuk merkezli eğitimsel yaklaşıma verilen isimdir. Dr. Montessori’nin metodu, yüz yılın üzerinde, dünya üzerindeki değişik kültürler’de uygulanmış ve başarı elde edilmiş olması sebebiyle etkinliği kanıtlanmış bir eğitim metodu olmuştur.  İnsan ruhuna ve çocuğun gelişimine fiziksel, sosyal, duygusal, bilişsel anlamda bir bütün olarak değer veren bir yaklaşımdır.
Montessori teorisi’nin bütün yaşlara uygulanan temel prensipleri ve kavramları şunlardır:
Bağımsızlık; Gözlem; Çocuğu takip etme; Çocuğu düzeltme; Hazırlanmış çevre (ortam), Emici bir akıl. Bunlar Dr. Maria Montessori’nin çocuğun eğitimi ile ilgili sahip olduğu amaç ve fikirler’dir.
Bağımsızlık:
“Çocuğa başarabilecegini dusundugu bir gorevde asla yardım etme” – Maria Montessori
Siniflarda cocuklarin ozgur olmalari ve birseyleri kendi kendilerine yapabilmeleri, montessori egitiminin daim olan bir amacidir. Bu da cocuklara “Firsatlar” vermekle basarilabilir. Hareket etmelerine, kendi kendilerine giyinmelerine, yapmak istedileri seyi/seyleri secmelerine, buyuklere islerinde yardim etmelerine verilecek firsatlar gibi. Cocuklar birseyleri kendileri icin yapabildiklerinde, belki de butun hayatlari boyunca tasiyacaklari, kendilerine olan inanc, guven ve saygilari artar.
Gözlem:
Gözlem yada cocuklari izleme, ebeveynler icin yapilmasi kolay birsey’dir. Bizler cocuklarimizi gozlemlemek icin sayisiz saatler harcayabilir ve onlarin nasil eglendiklerini ve cevrelerini kesfettiklerini izleyebiliriz. Bu Maria montessori’nin, cocuklarla ilgili bildiklerini ogrendigi ve cocuk gelisimi ile ilgili teorilerini gelistirdigi basit bir metod’dur.
Çocuğu takip etme:

 Cocuklari takip edin, size ne yapmaya ihtiyaclari oldugunu, kendilerinde neleri gelistirmeleri gerektigini ve hangi alanlarda eksiklikleri oldugunu gostereceklerdir. “Calismalarinda bir obje ile ugrasan bir cocugun amaci suphesiz “Ogrenmek” degildir,  imkanlar olusturularak tanimlanmasi ve gelistirilmesi gereken kendi icgudulerinin bir ihtiyaci olarak buna ozgu yaratilmislardir. ” Maria Montessori
Cocuklarin hareketlerinden elde ettiginiz gozlemleriniz ile, ne yapmaya ihtiyaclari oldugunu takip edin. Eger tirmanmak istiyorlarsa, onlara tirmanabilecekleri guvenli bir ortam olusturun, asiri korumaci olmayin. Cocugu takip etme’den kasit, ayni zamanda cocuga direktifler vermemektir, surekli olarak onlara ne yapmalari gerektigini soylemeyin. Cocugunuza, yapmak istediklerini secme ve ozgurce hareket etme olanagi verin. Onlara ne yapmak zorunda olduklarini soylemeyin, bunun yerine, onlara degisik materyal ve oyuncaklar ile secenekler sunun. Ayrica, geride durun ve cocugunuzun ne yaptigini gozlemleyin, kendine ve baskalarina zarar vermesi disinda, ona surekli mudahale etmeyin.
Çocuğu düzeltme:

 Cocuklar hatalar yaparlar. Birseyleri dokebilirler, istemdisi olarak birseyleri dusurebilir, kirabilirler vs. Bu gibi durumlara, sesinizin tonunu yukseltmeniz gerekmez. Bunun yerine, sakin bir tutumla, “Ah, suyu doktun, neden bir bez alip temizlemiyoruz” Boyle bir yaklasim, cocugunuza sizin ile birlikte hareket etmesine olanak taniyacaginiz mantikli ve pratik bir yaklasimdir. Cocuklar,  buyuklerinde gordukleri bir hareket oldugu icin, temizlemeyi, silmeyi severler. Cocugun hata yaptigini anlamasi icin mantikli, guzel bir yol var iken, hatasini yuzune vurarak yaygara yapmaya gerek yok. Ornegin, boynunda bez onlugu olan bir cocuk, eger suyu zamanindan once agzina goturup dokmeye kalkarsa, su uzerine dokulecek ve bunu hissederek, gorerek ogrenecektir. Eger bir kelimeyi yanlis telaffuz ederlerse, telaffuzunun yanlis oldugunu soylemek yerine, kelimeyi dogru sekilde telaffuz etmek yeterlidir. Cocuklari duzeltmek, onlarin birseyler yapma girisimlerini, baska bir hata daha yapacagim korkusu ile olumsuz etkileyecektir.
Hazırlanmış çevre (ortam):

“Ogretmenin, herseyden once, ilk siradaki gorevi, cocuklar icin olusturulan ortam’a ozen gostermesidir. Etkisi dolayli’dir fakat en guzel sekilde olusturulmadigi, ozen gosterilmedigi takdirde, fiziksel, zihinsel, ruhsal yada herhangi baska konuda herhangi bir verimlilik ve surekli bir sonuc elde edilemez. ” Maria Montessori
Olusturulan, hazirlanan ortam, Montessori’nin bir parcasi’dir. Bu, bir cocugun bir yetiskin’den ogrenmesinde bir baglanti’dir. Siniflar/odalar, basari icin olusturulan aktiviteler, ozgurce hareket edebilme ve secenekler ile cocuklarin kullanimina uygun buyuklukte’dir. Cevre, cocugun ozgurce hareket ederek kesfetmesine olanak verecek sekilde guvenli olmalidir. Cevre, cocugu gidip calismaya davet edecek sekilde, guzel ve hazir olmalidir. Montessori’den kasit, cocugun yapmakta oldugu, aktivite olarak adlandirilan calisma yada pekcok insanin kullandigi sekilde ”Oyun” dur. Cocuklar bu vasita ile kendilerini gelistirdikleri icin, Dr. montessori buna calisma der ve bu sadece oyun degildir.  Onlarin oyunlari, onlarin calismalari’dir ve onlar yine de bundan zevk alirlar. Burada, yetiskin’in rolu, cocuklarin ogrenecegi bir ortami insa etmek’tir. Cocugun gelisimi bu nedenle, icinde bulundugu cevre’ye bagli’dir ve bu cevre ebeveynleri de icerir.

 Maria Montessori, bir cocugun hickimse ona ogretmedigi halde nasil olupta “Dil” ogrendigini arastirmistir. Bu onun ”Emici akil” fikrini harekete gecirmistir. Uc yasin altindaki cocuklar, ogrenmek icin derse ihtiyac duymazlar, onlar sadece cevrede olan herseyi, bir parcasi olarak, tecrube ederek zihinsel olarak emerler. Cocuk secse de secmese de, emecegi sey bu oldugu icin, cevre’nin kurulumu’nun guzel, hos ve pozitif olmasi cok onemlidir. Yetiskin’in kullandigi dil, cocugun cok kolayca kaptigi seylerden biridir. Bu nedenle onlar yaninizdayken, ne konustugunuza dikkat etmelisiniz. Kendilerini henuz ifade edemezken, sizi dinlemediklerini dusunseniz bile, bunu yapabilecekleri zaman geldiginde, arkanizdan kufurlu konusmalarini istemezsiniz. Size kaba bir sekilde “Hayir” demelerini istemiyorsaniz, cocuga ”Hayir” dememeye calisin. Yanlis birseyler yaptiklarinda, bunun yerine onlara “Dur” dememiz daha iyi olabilir.

KAYNAK:MONTESSORİOKULUM Sevgili arkadaşım BURCU ALTUN'a bu bilgileri benimle paylaştığı için teşekkür ediyorum.

Aşağıdaki yazıyı daha önce  Montessori ile öğreniyorum adlı facebook grubumda'da yayınlamıştım.
Montessori eğitimi çocuk doğduğu gün yada mümkün olduğunca küçük yaşlarda başlar.

HAREKET DÖNEMİ(0-1 YAŞ)
Bebek nesneleri tutmayı,dönmeyi,emeklemeyi ve yürümeyi öğrendikçe daha bilinçli hale gelir.Kontrollü bir biçimde hareket edebilir.

DİL GELİŞİMİ (0-6 YAŞ)
Dil gelişimi afu sesleri ile başlar,bebeğiniz ilk önce kısa ve uzun heceli kelemeler söyler,sonra cümle kurmayı öğrenir.

KÜÇÜK OBJELER(1-4 YAŞ)
Çocuğunuzun el-göz koordinasyonu geliştikçe küçik nesnelerle oynamayı çok sevecektir,ince detaylarla uğraşmaya eğilimli olacaktır.

NEZAKET KURALLARI(2-6 YAŞ)
Çocuğunuz sizde gözlemlediği nezaket kurallarını taklit etmeye bayılır,bu davranışlar zamanla içselleştirilir ve çocuğun kişiliğini etkiler.

DUYULAR(2-6 YAŞ)
Duyuların öğrenimi doğumdan itibaren başlar fakat iki yaşından itibaren tat alma,duyma,dokunma,koklama,çocuğun çok daha fazla ilgisini çeker.
YAZI YAZMA(3-4 YAŞ)
Montessori yazı yazmanın,okumaya öncülük ettiğini keşfetti.Çocukların ilk yazma çabaları,rakam ve harfleri taklit ederek başlar.

DÜZENLİLİK (2-4 YAŞ)
Herşey yerli yerinde olmalı,bu dönemde çocuklar günlük rütin olan işleri severler..

MÜZİK(2-6 YAŞ)
Müzik çocuğun günlük hayatının bir parçası olduğunda çocuğunuzun ritim ve melodi gelişimine kendiliğinden ilgi gösterdiğini farkedersiniz.

TUVALET EĞİTİMİ(18 AY-3 YAŞ)
Çocuğunuzun sinir sistemi geliştikçe idrar torbasını ve bağırsak hareketlerini kontrol etmeyi öğrenecektir.Tuvalet eğitimine başlamaya hazır olacaktır.

OKUMA(3-5 YAŞ)
Çocuklar sembollere ve onların temsil ettikleri seslere doğal bir ilgi duyarlar,Kısa bir süre içinde kelimeleri seslendirmeye başlarlar.
UZAMSAL İLİŞKİLER(4-6 YAŞ)
Bu dönemde çocuğunuz boyut ve mekan ilişkilerini daha iyi anlayacaktır.Bu yüzden de karmaşık yapbozlar üzerinde uzun süre uğraşabilir.

MATEMATİK(4-6 YAŞ)
Montessori rakam ve nicelikle ilgili bu kritik evrede çocuğa matematik egzersizleri yaptırmak için çeşitli yöntemler geliştirmiştir.

DÜĞME İLİKLETİN
AYAKKABI CİLALATIN
SU DOLDURTUN
HARFLERİ ÖĞRETİN
YAZI YAZDIRIN
DUYULARI KEŞFETTİRİN


MONTESSORİ MATERYALLERİ'nin ne kadar pahalı olduğunu bu eğitimle ilgilenen bir çok annemiz biliyor,Pembe kule,kahverengi basamaklar,kırmızı mavi çubuklar ve diğerleri..
Bende can ve ceren 'le bu eğitimi evde kendi çapımda materyaller yaparak vermeye çalışıyorum.
Evde yaptığım materyaller belki orjinallerinin yerini turmaz ama,biz onlarla bile çok güzel fikirler üretiyoruz.

İşte evde yaptığımız ev usulü:) montessori materyallerimiz.Sadece eva kağıdı ve renkli mukavva ile hazırladım.